Szklany skarb
Prawdziwy unikat – kolekcja 1172 szklanych negatywów, wykonanych w Goleniowie, w zakładzie fotograficznym Mariana Dałkiewicza, w latach 1945-1970!
Zbiór zachował się w domu przy obecnej ul. Grota-Roweckiego 3, gdzie państwo Dałkiewiczowie mieszkali i pracowali. Szklane płyty zostały po wielu latach odnalezione przez kolejnych mieszkańców domu, pp. Anetę i Piotra Maciejewskich i przekazane w ręce Jacka Panka, który docenił wartość znaleziska. Zorientował się, że na zdjęciach są portrety pierwszych mieszkańców polskiego Goleniowa, wykonane najczęściej przy okazji ślubów, chrzcin, pierwszych komunii. Mają więc ogromną wartość historyczną dla miasta, którego polska historia ma niespełna 80 lat. Negatywy nie są opisane, wymagają rozpoznania przez członków rodzin sfotografowanych osób, ich przyjaciół, znajomych, sąsiadów. Niestety, większość dorosłych, którzy są na zdjęciach, już nie żyje.
Trzy lata temu Jacek Panek zaprezentował kilkanaście zdjęć na spotkaniu w GDK i opowiedział o znalezisku. Anna Obszyńska i Cezary Martyniuk postanowili zająć się negatywami. Szybko powstał nieformalny zespół, który energicznie zaczął działać. Piotr Homa zaopiekował się stroną graficzną, Andrzej Krause stworzył stronę internetową www.fotohistorie.goleniow.pl, na której opublikowano znane wówczas fotografie. Efekt był nieoczekiwany: z opiekunami szklanych negatywów skontaktował się pan Mariusz Gess, który wraz z rodzicami mieszkał na parterze domu przy Grota-Roweckiego 3 i powiedział, że ma kolejne setki szklanych negatywów, znalezione w zakamarkach strychu i piwnicy. Płytki były brudne i podniszczone, ale dr Paweł Kula, specjalista od dawnych technik fotograficznych oczyścił je i zakonserwował. Opiekunowie szklanego skarbu we współpracy z GDK pozyskali środki na dalsze prace nad negatywami. Centrum Archiwistyki Społecznej wypożyczyło profesjonalny skaner, by skopiować zdjęcia i zamieścić je na internetowej stronie, przekazało też nieco pieniędzy na sfinansowanie prac. Muzeum Historii Polski finansuje z kolei wystawy oraz tworzenie filmów z wywiadami z goleniowianami pamiętającymi miasto sprzed kilkudziesięciu lat. Wcześniej podobne materiały dokumentalne udało się przygotować dzięki grantowi z FIO.
15 i 16 listopada 2024 r. w sali wystaw Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Goleniowie odbędzie się wydarzenie podsumowujące dotychczasowe działania. Wystawa starych fotografii, prelekcje współpracujących z Fotohistoriami naukowców z Instytutu Slawistyki PAN: dr Karoliny Ćwiek- Rogalskiej i Michala Korhela, wieczór wspomnień. Atrakcją dla odwiedzjących wystawę będzie zapewne fotobudka z lat 50., w której będzie można zrobić sobie zdjęcie ze starą lalką lub ślubnym bukietem „z epoki”. W przygotowanie dwudniowego społeczno- historycznego wydarzenia zaangażowali się członkowie koła historycznego UTW. Wsparcia udzielił również Ośrodek Dokumentacji Dziejów Ziemi Goleniowskiej. Wystawę w goleniowskiej bibliotece oglądać można do 23 listopada 2024 r.
Obecny stan prac: wszystkie dziś znane zdjęcia są opublikowane na stronie www.fotohistorie.goleniow.pl - w zakładce „Zdjęcia”, zbiór stopniowo jest też publikowany w Otwartym Systemie Archiwizacji (www.zbioryspoleczne.pl). Zbierane są też informacje od osób, które rozpoznają postaci widoczne na zdjęciach, by jak najwięcej fotografii opisać. Informację można przekazać telefonicznie (531 161 231), mailowo (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.) lub zamieścić komentarz pod zdjęciem na stronie Goleniowskich Fotohistorii. Trwa też przygotowywanie kolejnych wywiadów z najstarszymi goleniowianami.
