Środy z historią Szczecina: Życie religijne mieszczan szczecińskich w średniowieczu
15 maja 2013 (środa), 17.00, wstęp wolny
Muzeum Historii Szczecina, Oddział Muzeum Narodowego w Szczecinie, ul. Księcia Mściwoja II 8
Wykład „Życie religijne mieszczan szczecińskich w średniowieczu” poprowadzi dr Rafał Simiński (Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego). Wydarzenie w ramach cyklu „Środy z historią Szczecina”.
Religijność mieszkańców miast strefy bałtyckiej w średniowieczu stanowi obecnie jeden z najbardziej interesujących obszarów badawczych współczesnej mediewistyki. Życie religijne mieszczan Szczecina lokacyjnego skupiało się w średniowieczu przede wszystkim w świątyniach miejskich: św. św. Piotra i Pawła (od 1124–1128), św. Jakuba (od lat 80. XII w.) oraz św. Mikołaja (1243). Klimat religijny miasta tworzyli również duchowni funkcjonujących w mieście kapituł kolegiackich Najświętszej Marii Panny (od 1261) oraz św. Ottona (1346). Na terenie miasta funkcjonowały wówczas cztery parafie, których granice ukształtowały się w XIII w. Dodatkowo w mieście istniały klasztory: franciszkanów (od 1240), cysterek (od 1243) oraz kartuzów (od 1360). Swoją rolę w życiu religijnym spełniały również szpitale, w których znajdowały się kaplice obsługiwane przez duchowieństwo świeckie. Szacuje się, że w XV wieku liczba duchownych Szczecina wynosiła 2–4 % wszystkich jego mieszkańców.
Religijność mieszczan szczecińskich w średniowieczu oświetlają nie tylko zachowane do dnia dzisiejszego na terenie miasta zabytki sztuki sakralnej. Historycy badają ją również za pomocą źródeł pisanych, w tym testamentów mieszczańskich. W najnowszej historiografii średniowieczne akty ostatniej woli uznaje się za dokumenty ściśle religijne. Wprawdzie w porównaniu z innymi miastami strefy bałtyckiej ich liczba nie jest imponująca, ale w połączeniu z dość obfitymi przekazami innego rodzaju (m.in. z księgi miejskiej z 1 poł. XIV w.), umożliwiają w miarę wszechstronną charakterystykę fundacji kościelnych w mieście (kaplice i ołtarze). Ważnym przejawem średniowiecznej religijności były również pielgrzymki do największych sanktuariów ówczesnego chrześcijaństwa (Jerozolima, Rzym, Santiago de Compostella) oraz ośrodków położonych w Niemczech (Akwizgran, Kolonia, Wilsnack) i na Pomorzu Zachodnim (m. in. Góra Chełmska koło Koszalina). Dotychczasowe badania pokazują, że na szlakach wiodących do każdego z wymienionych centrów religijnych nie zabrakło w średniowieczu również mieszkańców grodu nad Odrą.
www.facebook.com/muzeum.szczecin
Patronat medialny nad cyklem:
Portal Miłośników Dawnego Szczecina Sedina.pl www.sedina.pl
w Szczecinie.pl www.wszczecinie.pl
„Środy z historią Szczecina” – cykl odczytów poświęconych różnorodnym zagadnieniom historii Szczecina organizowany od września 2009 roku przez Muzeum Historii Szczecina, Oddział Muzeum Narodowego w Szczecinie, będzie kontynuowany po raz czwarty i w bieżącym roku szkolnym/akademickim 2012/2013.
Celem cyklu jest – zgodnie z najnowszymi trendami rozwoju nauk historycznych – ukazanie wieloaspektowego charakteru historii Szczecina, a więc dostarczenie jego uczestnikom w sposób przystępny udokumentowanej naukowo wiedzy na wybrane tematy nie tylko z zakresu historii politycznej, lecz także m.in. z historii kultury, demografii historycznej, urbanistyki. Stąd też przedmiotem odczytów są różnorodne zagadnienia historii miasta zarówno z okresu do, jak i od 1945 r. W miarę możliwości punktem wyjścia poszczególnych spotkań mają być eksponaty zgromadzone w zbiorach Muzeum Historii Szczecina, Oddziale Muzeum Narodowego w Szczecinie, zarówno eksponowane na wystawach stałych, jak i przechowywane w jego magazynach.
Cykl jest kierowany do szerokiego kręgu odbiorców jakim bez wątpienia jest grupa osób zainteresowanych dziejami miasta, a zwłaszcza uczniów, studentów, nauczycieli, a także wszystkich pozostałych szczecinian, chcących pogłębić swoją wiedzę na temat przeszłości miasta, które mogą mieć jednak problemy z dotarciem do najnowszej fachowej literatury historycznej. Mile widzianymi uczestnikami spotkań będą również – ze względu na potencjalną aktywność podczas dyskusji przewidzianej po każdej prelekcji –zawodowi historycy bądź studenci tego kierunku z uczelni szczecińskich. Spotkania w ramach cyklu są okazją poznania przez szerszy krąg osób nie mających na co dzień możliwości kontaktu ze środowiskiem naukowym jego przedstawicieli zajmujących się historią Szczecina.
Wszystkie prelekcje cyklu „Środy z historią Szczecina” odbywają się w stałym terminie: od września do czerwca w trzecią środę każdego miesiąca o godzinie 17.00 w Muzeum Historii Szczecina, Oddziale Muzeum Narodowego w Szczecinie, przy ul. Księcia Mściwoja II 8 (Ratusz Staromiejski). Na wszystkie odczyty cyklu wstęp jest wolny.
Autorem i opiekunem merytorycznym spotkań jest mgr Jerzy Grzelak (Muzeum Historii Szczecina, Oddział Muzeum Narodowego w Szczecinie), do którego można kierować wszelkie pytania i uwagi na temat cyklu (tel. 914315260, tel. kom. 797-705-260, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.). Osoby chcące otrzymywać przypomnienie o zbliżających się odczytach drogą elektroniczną proszone są o przesłanie wiadomości na podany wyżej adres e-mail z tematem: „Środy z historią Szczecina” – zaproszenie.
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
